Mitigerende maatregelen zijn verzachtende maatregelen voor de soort of soortpopulatie die nadeel ervaren. Mitigerende maatregelen worden getroffen om de overtreding van verbodsbepalingen op de planlocatie te voorkomen of te beperken.
Het doel hiervan is het beschermen van de soort op de planlocatie of het waarborgen van de functie van het nest of voortplantings- of rustplaats van de soort, denk aan bijvoorbeeld vleermuiskasten. Mitigatie heeft dus ook betrekking op het bieden van alternatieve verblijfplaatsen en/of leefgebieden.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen tijdelijke en permanente maatregelen. Hierbij hebben tijdelijke maatregelen het doel om tijdens de uitvoering overtredingen van verbodsbepalingen te voorkomen of te beperken. Ze zijn tijdelijk en kunnen nadat permanente maatregelen zijn gerealiseerd in principe komen te vervallen.
Compensatiemaatregelen zijn maatregelen voor de soort of soortpopulatie buiten de invloedssfeer van het project. Deze maatregelen worden getroffen om de gunstige staat van instandhouding van de soort te waarborgen. Hiermee zijn deze niet direct afhankelijk van de soortenindividu dat geschaad wordt.
Maar ze moeten in ieder geval betrekking hebben op de populatie waartoe de soort behoort. Vaak betreffen compenserende maatregelen de inrichting van nieuw leefgebied of nieuwe verbindingszones. Het kunnen ook specifieke maatregelen zijn om de kwaliteit van het bestaande leefgebied te verbeteren.
Daarnaast kunnen compensatiemaatregelen ook bestaan uit gerichte ingrepen om de kwaliteit van het bestaande leefgebied te verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld door het vergroten van de biodiversiteit in het gebied, het creëren van extra schuil- en broedgelegenheden of het verminderen van verstorende factoren, zoals licht- en geluidsoverlast. Het uiteindelijke doel van deze maatregelen is om negatieve effecten op de populatie van de soort te minimaliseren en bij te dragen aan een duurzame en evenwichtige leefomgeving.